Aliağa'nın Sosyal durumu
|
İDARİ VE SOSYO KÜLTÜREL YAPI
NÜFUS ÖZELLİKLERİ
1960’lı yıllarda küçük bir balıkçı köyü olan Aliağa’nın nüfusunda uzun yıllar önemli bir gelişme olmazken, 1980’li yıllardan başlayarak nüfus artışı hızlanmıştır.
1960'da 2860 kişilik bir nüfusa sahip küçük bir bucak olan Aliağa, Demir Çelik ve Petro- Kimya sektörünün ağırlıkta olduğu sanayinin kurulmasıyla birlikte hızla gelişerek, Ege’nin nüfus çeken bir sanayi merkezine dönüşmüştür.
Hızlı sanayileşme; Hızlı kentleşme, dış göç alma ve nüfusun yoğunlaşmasına neden olmuştur. 1960 ile- 1990 yılları arasında nüfus yüzde 789,2 oranında artmıştır. 2007 yılında yapılan adrese dayalı Nüfus kayıt sistemi sonuçlarına göre Aliağa Merkez Nüfusu 43.822, köylerle birlikte genel nüfusu ise 60.043 olarak tespit edilmiştir.
YILLARA GÖRE ALİAĞA GENEL NÜFUS RAKAMLARI:
1901 yılı (801), 1927 yılı (975), 1950 yılı (5.898), 1955 yılı (6.573), 1960 yılı (7.018), 1965 yılı (7.814), 1970 yılı (8.695), 1980 yılı (16.184), 1985 yılı: (33.272), 1990 yılı (42.150), 1997 yılı (52.968), 2000 yılı (57.192), 2007 yılı (60.043)
ALİAĞA İLÇESİ NÜFUS BİLGİLERİ:
|
Aliağa Merkez
|
2000 Yılı Nüfusu
|
2007 Yılı Nüfusu
|
Nüfus Farkı
|
|
Merkez
|
37.537
|
43.822
|
6.285
|
|
Helvacı
|
4097
|
4107
|
10
|
|
Yeni Şakran
|
3998
|
3483
|
-515
|
|
Köy Adı
|
2000 Yılı Nüfusu
|
2007 Yılı Nüfusu
|
Nüfus Farkı
|
|
Aşağı Şakran
|
367
|
281
|
-86
|
|
Bahçedere
|
93
|
90
|
-3
|
|
Bozköy
|
1687
|
710
|
-977
|
|
Çakmaklı
|
915
|
556
|
-359
|
|
Çaltılıdere
|
942
|
696
|
-246
|
|
Çıtak
|
892
|
723
|
-169
|
|
Çoraklar
|
113
|
169
|
56
|
|
Güzelhisar
|
695
|
651
|
-44
|
|
Hacı Ömerli
|
855
|
840
|
-15
|
|
Horozgediği
|
745
|
369
|
-376
|
|
Kalabak
|
504
|
405
|
-99
|
|
Kapıkaya
|
254
|
256
|
2
|
|
Karaköy
|
208
|
219
|
11
|
|
Karakuzu
|
829
|
758
|
-71
|
|
Samurlu
|
527
|
487
|
-40
|
|
Şehit Kemal
|
688
|
887
|
199
|
|
Uzunhasanlar
|
391
|
331
|
-60
|
|
Yüksekköy
|
209
|
203
|
-6
|
Sanayi bölgesi olmasından dolayı Aliağa'da gece ve gündüz nüfusu arasında büyük farklılık mevcuttur. İlçe Merkezi nüfusu 43.822 olmasına karşın, gündüz nüfusunun 70 binin üzerinde olduğu bilinmektedir.
Tüm sanayi merkezlerinde görülen hareketli ve heterojen nüfus yapısına Aliağa'da da rastlanmaktadır. Aliağa'nın bir sanayi merkezi olması, İzmir, Manisa veya Aliağa köylerinde ikamet eden ancak Aliağa'da çalışan “işgücü tipi”ni yaratmıştır. Aliağa'nın nüfus yapısı, heterojen bir nitelik arz etmektedir. Dış göç sonucu, Türkiye'nin her yerinden insanlar Aliağa'ya gelmiştir.
İdari Yapı:
Aliağa, İdari teşkilatlanma yönünden 1937 yılında bucak olmuş, 1952 yılında belediye teşkilatı kurulmuş ve 14 Ocak 1982 tarih, 2585 sayılı kanun ile ilçe statüsüne kavuşmuştur. Aliağa'yı ilçe yapan 2585 sayılı kanun, 21 Ocak 1982 tarihinde resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Atatürk, Yeni, Yalı, Kültür, Kurtuluş, Siteler ve Kazım Dirik mahallesi olmak üzere 7 mahalleden oluşan Aliağa'ya bağlı iki belde ve 19 köy bulunmaktadır.
Aliağa'yı ilçe statüsüne kavuşturan 2585 Sayılı kanun ile Menemen ilçesi Merkez bucağından 3 köy, Foça ilçesi Yeni Foça beldesinden 2 köy, Bergama ilçesi Zeytindağ beldesinden 6 köy bağlanmıştır. 29 Aralık 1994 tarih ve 1994/347 sayılı İl İdare Kurulu kararı ile Şehitkemal köyünden Yukarı Şehitkemal köyü ayrılmıştır.
Aliağa; 2004 yılında 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun yayınlanmasından sonra İçişleri Bakanlığı'nın 03.08.2004 tarih ve 119 sayılı genelgesi uyarınca İzmir Büyükşehir Belediyesi sınırları içine alınmıştır.
Mart 2008 tarihinde; 5393 sayılı Bazı Belediyelerin kapatılması ve yeni ilçeler kurulması Kanunu çerçevesinde; Büyükşehir belediyesi sınırları içindeki ilk kademe belediyelerinin tüzel kişilikleri sona erdirildi. Kanun kapsamına giren Helvacı Belediyesi’nin de kapatılması kararı alınmıştır.
ALİAĞA BELEDİYESİ
Aliağa’da Belediye teşkilatı 1952 yılında kurulmuştur. 1982 yılına kadar belde belediyesi olarak hizmet veren belediye teşkilatı, 14 Ocak 1982 tarihinde Bakanlar Kurulu kararı ilçe belediyesi durumuna dönüşmüştür. Aliağa Belediyesi, sanayileşme sonucu büyük bir hızla büyüyen ve genişleyen ilçeye hizmet vermektedir.
2008 YILI ALİAĞA MESKEN (KONUT) VE İŞYERİ İSTATİSTİKLERİ
|
Mahalle – Köy
|
Konut Sayısı
|
İşyeri Sayısı
|
|
Atatürk Mahallesi
|
1.381
|
263
|
|
Kazım Dirik Mahallesi
|
2.862
|
977
|
|
Kültür Mahallesi
|
2.700
|
1.205
|
|
Kurtuluş Mahallesi
|
1.785
|
345
|
|
Siteler Mahallesi
|
1.246
|
7
|
|
Yalı Mahallesi
|
949
|
16
|
|
Yeni Mahalle
|
3.573
|
450
|
|
Yukarı Şehit Kemal Mahallesi
|
5
|
-
|
|
Bozköy
|
218
|
106
|
|
Çakmaklı Köyü
|
621
|
98
|
|
Çaltılıdere Köyü
|
432
|
21
|
|
Çıtak Köyü
|
255
|
108
|
|
Çoraklar Köyü
|
14
|
9
|
|
Güzelhisar Köyü
|
261
|
68
|
|
Hacıömerli Köyü
|
207
|
2
|
|
Horozgediği Köyü
|
71
|
19
|
|
Kalabak Köyü
|
191
|
10
|
|
Karaköy
|
146
|
14
|
|
Karakuzu Köyü
|
248
|
158
|
|
Maviköşe
|
292
|
28
|
|
Samurlu Köyü
|
248
|
502
|
|
Şehit Kemal Köyü
|
343
|
23
|
|
Uzunhasanlar Köyü
|
139
|
84
|
|
TOPLAM
|
18.187
|
4.513
|
Kaynak: Aliağa Belediyesi (2008)
HELVACI BELEDİYESİ
Aliağa'ya bağlı en büyük yerleşim merkezi olan Helvacı, 1966 yılında belediyelik olarak bucak statüsüne kavuşmuştur. 1982 yılına kadar Menemen ilçesine bağlı olan Helvacı, Aliağa'nın ilçe olduğu bu tarihten sonra Aliağa'ya bağlanmıştır. Helvacı beldesi, Aliağa'ya 13 km, Menemen'e de 15 km mesafededir. Belde, İzmir- Çanakkale karayolunun 2,5 km uzağındadır.
Mart 2008 tarihinde; 5393 sayılı Bazı Belediyelerin kapatılması ve yeni ilçeler kurulması Kanunu çerçevesinde; Büyükşehir belediyesi sınırları içindeki ilk kademe belediyelerinin tüzel kişilikleri sona erdirildi. Kanun kapsamına giren Helvacı Belediyesi’nin de kapatılması kararı alınmıştır.
YENİ ŞAKRAN BELEDİYESİ
Kurulduğu ilk dönemde Bergama ilçesine bağlı olan Yeni Şakran, 1982 yılında ilçe olunca Aliağa'ya bağlanmıştır. Yeni Şakran, 1983 yılında ise Belediyelik bir belde kimliğini kazanmıştır. Aliağa'nın 13 km kuzeyinde, İzmir Çanakkale karayolu üzerine kurulmuş bir sahil beldesidir.
Yenişakran beldesinin kuruluşu, 1949 yılında başlamıştır,. 1948 yılında beldenin bugün bulunduğu kesimden İzmir ile İstanbul'u bağlayan E 24 Devlet Karayolu inşaa edilerek, ulaşıma açılmıştır. Yolun İnşaa edildiği dönemde, yöre zeytinlik ve tarım alanlarının yer aldığı bir alandı. Sadece kuzeyde iskele civarında Rumlar'dan kalma birkaç zeytinyağı fabrikası bir kaç konut bulunmaktaydı. Bu konutlardan zeytin işleme döneminde yağ fabrikalarında çalışan işçiler mevsimlik yararlanıyorlardı. Bazı konutlarda tarımsal amaçla Zeytindağ ile Yukarı ve Aşağı Şakran'da yaşayan köylülerce geçici olarak kullanılırdı.
1948 yılına kadar, Belde sınırları içinde sürekli iskan edilen konut alanları yoktu. 1949 yılında, 6 km. Doğusundaki Aşağı Şakran köyünden Habi Dayı olarak bilinen kişi, bugün belde merkezi durumundaki kesimde (PTT binası yanında) bir kahvehane açmıştır. Yoldan geçen vasıtaların konakladığı bu kahvehane, Yenişakran'ın ilk mekanıdır. 1955 yılına değin, bu kahvehane dışında yerleşim olmadı. 1955 – 1960 yılı genel nüfus sayımında ilk olarak sayıma dahil edildi. Bu sayımın itibari olarak yerleşik iskana açılan Yenişakran'da bugün yazlık ve kışlık olarak 3500 nüfusun barındığı belediyelik bir yerleşim yeri oluşmuştur.
Kaynak: Aliağa Ticaret Odası © 2009
|
